ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامة معلم به‌عنوان بافت اجتماعی (رفتار معلم در کلاس)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

2 استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 استادیار، گروه روان‌شناسی تربیتی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

4 استادیار، گروه علوم تربیتی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، رواسازی پرسشنامة معلم به‌عنوان بافت اجتماعی در معلمان شهرستان نور و چمستان بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعة مورد مطالعه تمامی معلّمان دورة متوسطة اول و دوم مدارس دولتی شهرستان نور و چمستان در سال تحصیلی 99-1398 بودند. حجم نمونه، شامل 240 معلم (123 مرد و 117 زن) بود که به شیوۀ نمونه‌گیری تصادفی طبقه ­ای نسبی انتخاب شدند و همة آن­ها، پرسشنامة معلم به‌عنوان بافت اجتماعی را تکمیل کردند. برای بررسی سؤالات پرسشنامه از تحلیل عاملی تأییدی و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته­ های پژوهش، نشان داد پرسشنامه از سه عامل درگیری، ساختار و حمایت خودمختاری اشباع شده است. ضریب آلفای کرونباخ برای عامل­ ها و کل پرسشنامه در تمام شرکت­کنندگان از نظر روان‌سنجی، مطلوب بوده و دامنة بیشتر همبستگی­ های مجموعة گویه ­ها مطلوب بود. همچنین، معناداری شاخص ­های برازندگی در تحلیل عاملی تأییدی، مدل سه­ عاملی استخراج‌شده را تأیید کرد. تحلیل پایایی، روایی همگرا و تشخیصی عامل­های پرسشنامه نشان داد که سؤالات در سنجش عامل­ها از دقت کافی برخوردارند. در نتیجه، نسخة فارسی پرسشنامة معلم به‌عنوان بافت اجتماعی در جامعة معلمان از ویژگی­های روان‌سنجی قابل ‌قبولی برخوردار است و می­ تواند به‌عنوان ابزاری معتبر برای سنجش رفتار معلمان در کلاس درس به کار رود.

کلیدواژه‌ها


  1. حجازی، الهه، قاضی طباطبایی، محمود، غلامعلی لواسانی، مسعود، و مرادی، آسیه (1393). روابط معلم با دانش‌آموز و درگیری در مدرسه: نقش میانجی‌گر نیازهای اساسی روان‌شناختی دانش‌آموزان دختر و پسر پایة دوم دبیرستان. مجلة پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 1(5)، 40-19.

    حجازی، الهه، و عباسی، فهیمه (1400). اثر ادراک از روابط والدینی، رابطۀ معلم - دانش­آموز و بهترین اهداف شخصی بر سرزندگی تحصیلی. روان‌شناسی کاربردی، 15(2)، 205- 179.

    داوری، علی، و رضازاده، آرش (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.

    ریو، جان مارشال (1395). انگیزش و هیجان. ترجمة یحیی سیدمحمدی، تهران: ویرایش.

    غلامی، سمیه، و حسین‌چاری، مسعود (1390). پیش­بینی شادمانی با توجه ‌به ادراک آن­ها از انتظارات معلم، نحوة تعامل معلم و خودکارآمدی. مطالعات آموزش و یادگیری، 3(1)، 109-83.

    مقدسین، مریم، و دیباج­نیا، پروین (1399). اعتباریابی و رواسازی مقیاس خودگزارشی (ADHD) بزرگسالان کانرز در جمعیت ایرانی. روان‌شناسی بالینی و شخصیت، 18(1)، 199-177.

    نقش، زهرا، و رمضانی­خمسی، زهرا (1398). پایایی و ساختار عاملی مقیاس جهت­گیری هدف معلم برای تدریس. روان‌شناسی تربیتی، 15(54)، 177-159.

    هاشمی، زهرا (1390). مدل تبیینی تاب‌آوری تحصیلی و هیجانی. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.

     Aelterman, N., Vansteenkiste, M., Haerens, L., Soenens, B., Fontaine, J. R. J., & Reeve, J. (2019). Toward an integrative and fine-grained insight in motivating and demotivating teaching styles: The merits of a circumflex approach. Educational Psychology, 111, 497-521.

    Baumeister, R. F., & Leary, M. R. (1995). The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin, 117, 497-529.

    Chong, J. X. Y., & Gagné, M. (2019). Self-determination Theory for work motivation InR. Griffin (Ed.), Oxford Bibliographies in Management. New York: Oxford University Press.

    Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. New York: Plenum Press.

     Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The" what" and" why" of goal pursuits: Human needs and the selfdetermination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227-268.

     Furrer, C., & Skinner, E. A. (2003). Sense of relatedness as a factor in childrens academic engagement and performance. Educational Psychology, 95, 148-162.

    Grolnick, W. S., & Ryan, R. M. (1987). Autonomy in childrens learning: An experimental and individual difference in visitation. Personality and Social Psychology, 52, 890-898.    

    Hornstr, L., Stroet, K., & Weijers, D. (2021). Profiles of teachers’ need support: How do autonom support, structure, and involvement cohere and predict motivation and learning outcomes?. Teaching and Teacher Education, 99, 1-12.

    Hospel, V., & Galand, B. (2016). Are both classroom autonomy support and structure equally important for students’ engagement? A multilevel analysis. Learning and Instruction, 41, 1-10.

    Iglesias-Garcia, M. T., Maulana, R., Fernandez-Garcia, C. M., & Garcia-Perez, O. (2020). Teacher as Social Context (TASC) questionnaire in the Spanish setting: Teacher version. Psicología Educativa, 26(1), 17-26.

    Johnston, M., & Finney, S. (2010) Measuring basic needs satisfaction: Evaluating previous and conducting new psychometric evaluations of the basic needs satisfaction in general scale. Psychology of Export and Exercis, 11, 91-99.

    Katz, I., & Shahar, B. H. (2015). What makes a motivating teacher? Teachers’ motivation and beliefs as predictors of their autonomy supportive style. School Psychology International, 36, 575-588.

    1. (2006). Validation of the important other climate questionnaire: Assessing autonomy support for health-related change. Families, Systems & Health, 24(2), 179–94.

    Mageau, G. A., & Vallerand, R. J. (2003). The coach–athlete relationship: A motivational model. Sports Sciences, 21(11), 883–904.

    Niemiec, C. P., & Ryan, R. M. (2009). Autonomy, competence, and relatedness in the classroom: Applying self- determination theory to educational practice. Theory and Research in Education, 7(2), 133-144.

    Niemiec, C. P., Lynch, M. F., Vansteenkiste, M., Bernstein, J., Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2006). The antecedents and consequences of autonomous self- regulation for college: A self-determination theory perspective on socialization. Adolescence, 29, 761-775.

    Reeve, J. (2009). Why teachers adopt a controlling motivating style toward students and how they can become more autonomy supportive. Educational Psychologist, 44, 159-175.

    Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2008). A self-determination approach to psychotherapy: The motivational basis for effective change. Canadian Psychology, 49(3), 186–193.

    Skinner, E. A., & Belmont, M. (1993). Motivation in the classroom: Reciprocal effects of teacher behavior and student engagement across the school year. Educational Psychology, 85, 571-581.

    Soenens, B., & Vansteenkiste, M. (2010). A theoretical upgrade of the concept of parental psychological control: Proposing new insights on the basis of self-determination theory. Developmental Review, 30(1), 74-99.

    Spilt, J. L., Hughes, J. N., Wu, J. Y., & Kwok, O. M. (2012). Dynamics of teacher–student relationships: Stability and change across elementary school and the influence on children’s academic success. Child Development, 83(4), 1180-1195.

     Stroet, K., Opdenakker, M. C., & Minnaert, A. (2013). Effects of need supportive teaching on early adolescents motivation and engagement: A review of the literature. Educational Research Review, 9, 65-87.

    Stroet, K., Opdenakker, M. C., & Minnaert, A. (2015). What motivates early adolescents for school? A longitudinal analysis of associations between observed teaching and motivation. Contemporary Educational Psychology, 42, 129-140.

    Wellborn J., Connell, J., Skinner, E., & Pierson, L. (1992). Teacher as social context (TASC). Two measures of teacher provision of involvement, structure, and autonomy support technical Report. Rochester, New York: University of Rochester.

    Williams, G. C., Lynch, M. F., McGregor, H. A., Ryan, R. M., Sharp, D., & Deci, E.